Ook Richard Keldoulis’ leven kwam door corona vorig jaar grotendeels stil te liggen. Wat een druk en volgens zijn Chinese horoscoop een zakelijk fantastisch jaar zou gaan worden, werd een jaar van vallen en opstaan voor de energieke community activist. Een gesprek over safe sex, Club Church en leven in Amsterdam.
Jawel hoor, Richard komt zijn dagen eigenlijk prima door. De 58-jarige ondernemer vertelt het terwijl we koffie drinken in zijn prachtige appartement nabij het Amsterdamse Museumplein. “Zodanig dat ik me afvraag: hoe heb ik voorheen al dat werk kunnen doen? Ik lees de krant, ik ben bezig met Grieks leren, ik kook. Voor ik het weet is zo’n dag voorbij.”
Richard is de man achter onder meer de Amsterdamse Club Church, gaysauna NZ – waarvan hij mede-eigenaar is – en zijn visueel nogal luidruchtige alter ego Jennifer Hopelezz, met wie hij de Amsterdamse drag-scene eigenhandig van een flinke impuls voorzag en die hij effectief inzet om aandacht te vragen voor issues van LHBT+-ers en sekswerkers.
Foto Martijn Gijsbertsen
Al die dingen kwamen afgelopen jaar goeddeels stil te liggen, toen met corona de tweede epidemie in Richards leven zich aandiende. Als jonge twintiger, toen nog in Sydney, van waaruit Richard in 1990 naar Amsterdam verhuisde, verloor hij een ex-vriend aan aids.
Richard: “Hij was mijn eerste vriend, we waren een jaar lang samen. Ik was 23, hij 29. Hij was al positief toen ik hem leerde kennen. Het was een extra reden om simpelweg heel voorzichtig te zijn tijdens de seks. Ik deed het sowieso altijd veilig, ik ben nogal hypochondrisch, dus ik ben voortdurend bezorgd dat ik iets oploop. Soms was ik bang dat er iets mis zou gaan met het condoom. Hij was een bijzondere jongen. ‘Je begrijpt het niet, je begrijpt het niet’, zei hij steeds tegen me, en waarschijnlijk was dat ook zo. Toen hij overleed waren we al vijf jaar uit elkaar, ik was in Japan toen het gebeurde.”
Heeft deze gebeurtenis je gevormd?
“Ik kwam net uit de kast in de periode dat aids opkwam. In 1982 ging ik voor het eerst naar een gay-sauna. Ik liep platjes op en daar schrok ik zo enorm van dat ik twee jaar lang niet terug durfde te gaan. Dat was precies de tijd dat mensen besmet begonnen te raken.” Met een kwinkslag: “Als je een titel zoekt voor dit verhaal: schaamluis saved my life. Er was nog veel onduidelijk in die tijd, de eerste hiv-testen kwamen in 1985 pas beschikbaar. We wisten niet of je ook hiv kon oplopen van speeksel of voorvocht. In je achterhoofd was aids steeds aanwezig. Ik ben altijd heel strikt geweest met condooms.”
Hoe is dat nu, met de beschikbaarheid van PrEP?
“Seks zonder condoom was een taboe voor mij. Toen ik voor het eerst over PrEP hoorde, dacht ik: is dat nodig? Heel snel was ik om. Nu vind ik het heel geil om seks zonder condooms te hebben. Het voelt een beetje alsof de golden times van gay seks terugkomen, met PrEP en seks zonder angst.”
Foto uit archief Richard
Wat maakte dat je om ging voor PrEP?
“Al snel besefte ik dat ik mijn eigen moralisme eruit moest halen. PrEP is een kans om de epidemie te beëindigen. Gay mannen gebruiken veel vaker condooms dan hetero’s, maar zelfs mannen die meestal een condoom gebruiken, lukt het niet altijd. En dus bleven mensen hiv oplopen terwijl dat te voorkomen was.”
Worden er nog condooms gebruikt in Church?
“Per week gingen er nog zo’n duizend condooms doorheen in Church en zo’n drieduizend in de sauna. De party Meat Market in Church is wat dat betreft interessant, waarbij bottoms een kap over hun hoofd dragen. Een rode kap betekent dat je je zonder condoom laat neuken, een witte betekent alleen met condoom. Ongeveer tweederde van de bottoms kiest voor een witte kap. Toen we Church in 2008 openden, was het faciliteren van safe sex voor ons een heel voornaam aspect. Uit verantwoordelijkheid naar onze klanten en naar onze community. Als enige venue hielden we ons ook echt aan het convenant dat we hierover afsloten met de GGD.”
Is Club Church uit het organiseren van safe sex-party’s voortgekomen?
“We begonnen met het organiseren van safe sex-party’s om geld in te zamelen voor het Roze Westerfestival, bij het Homomonument. Het was op het hoogtepunt van de aidsepidemie. Ik herinner me dat er een feest was in de Silodam. Vanaf het Centraal Station tot aan de club liep een gigantische stoet mannen gekleed in leer. Mij gaf het een veilig gevoel dat op die feesten safe sex de norm was. Er liepen mensen rond met zaklantaarns om te checken of mensen echt condooms gebruikten. Dat werd gerespecteerd. Wat heel daringwas, zeker in die tijd, was dat er ook een ruimte was waar mensen wel seks hadden zonder condoom. De redenering was: je weet waar je aan toe bent, het is je eigen verantwoordelijkheid.”
Foto Martijn Gijsbertsen
Zie je jezelf als een activist?
“Op het moment dat ik mezelf opwind en pissig word komt die kant wel in me naar boven, ja. Zoals met PrEP. Al 35 jaar wordt er geroepen dat het belangrijk is om hiv en aids de wereld uit te helpen. Als dan met PrEP die mogelijkheid zich daadwerkelijk aandient, steekt de overheid letterlijk geen vinger uit. Het is puur dankzij de inspanning van PrEP Nu en de PrEP Shop Boys dat PrEP in Nederland beschikbaar is gekomen. De PrEP Shop Boys smokkelden PrEP het land in via een netwerk van piloten en stewards, en zij zorgden in die eerste dagen voor distributie en voorlichting. Nota bene een Thaise dokter hielp ons ervoor zorgen dat Nederlandse mannen PrEP konden krijgen en de juiste begeleiding. De omgekeerde wereld. Nu kent Nederland binnen Europa de hoogste PrEP-awareness. Dat ik daaraan heb bijgedragen, daar ben ik enorm trots op. En het werkt: het aantal nieuwe gevallen hiv is overal waar PrEP is ingevoerd, gehalveerd.”
Je kwam ooit naar Amsterdam voor het liberale klimaat. Hoe voelt dat klimaat nu aan?
“De wereld als geheel wordt conservatiever, Amsterdam ook. De Amsterdamse gay-scene is gehalveerd, maar ook dat is een proces dat wereldwijd gaande is. Er komen ook dingen voor in de plaats. Grootschalige feesten zoals Rapido en Funhouse waren er twintig jaar geleden niet, Pride bestaat pas 25 jaar, Milkshake pas tien jaar. Je moet iets beter ingevoerd zijn om te weten wat er speelt, waar en wanneer. We zijn preutser geworden, maar nog steeds zijn Nederlanders veel liberaler dan mensen in de meeste andere landen. Als ik het vergelijk met Australië: mensen die neuken op een podium, zoals in Church, dat kan in Sydney echt niet. In New York trouwens ook niet. Ik ben trots en blij dat wij dat in Amsterdam wel hebben.”
Heeft een dik jaar relatieve rust je inzichten opgeleverd?
“2020 zou voor mij een gigantisch druk jaar worden, ergens was ik opgelucht dat het niet doorging. In het begin voelde ik me bevoorrecht. Met mijn partner Elard heb ik een mooi huis met een groot dakterras, het was lekker weer. Financieel hoefden we ons geen zorgen te maken, met de zaken hadden we goede reserves opgebouwd. In augustus kreeg ik zelf corona, één dag was ik heel koortsig, daarna ging het weer beter. In Australië werd mijn moeder ziek. Uiteindelijk is ze net voor kerst overleden. Via internet onderhielden we contact, tot net voor haar dood kon ik zo bij haar zijn. In januari liep mijn lichaam ineens vast, ik strompelde als een ouwe man. Uiteindelijk ben ik naar een haptonoom gegaan. Daar leerde ik dat ook ik last had van alles wat zich in mijn eigen leven en in de wereld afspeelde. En dat ik ruimte moest maken voor verdriet daarover. Dat was een eye opener voor mij, sindsdien gaat het beter. Ik ben 58 jaar en ik wil nog van alles doen, maar ik moet ook rust nemen als de omstandigheden daar om vragen. Waar ik mee ben gestopt, is de Chinese horoscoop. Elk jaar kochten we een boekje met de voorspelling; 2020 zou zakelijk gezien en in alle andere opzichten een fantastisch jaar worden.” Lacht: “Wat een bullshit. Daar geloof ik niet meer in.”
Dit interview verscheen eerder in hello gorgeous #35.
Tekst Caspar Pisters Fotografie Martijn Gijsbertsen
