Leo Herrera (37) is filmmaker en activist. Met het Fathers Project laat hij ons wegdromen in een Utopia zonder aids.
Fathers is een plezier om naar te kijken. In de korte films van elk zeven minuten die Herrera heeft gemaakt, zie je een wereld waar aids nooit heeft bestaan. En wat een fantastische wereld is dat! Homoseksuelen in de VS hebben door het hele land kolonies gesticht, onder de gezamenlijke naam Stonewall Nation. Vito Russo, de Amerikaanse homoactivist die in 1990 overleed aan de gevolgen van aids, doet mee aan de presidentsverkiezingen van 2020 en kan de eerste homoseksuele leider worden van het machtigste land ter wereld. De jaren tachtig – zonder aids – worden door de ogen van Herrera gezien als de gouden eeuw voor homoseksuelen. Naast een grote politieke macht is er een ontembare creativiteit, die zorgt voor schitterende kunst van onder meer Keith Haring en Robert Mapplethorpe.
Leo Herrera mengt zijn utopische wereld met feitelijke gebeurtenissen. Iedere episode eindigt met een korte geschiedenisles, die je weer met beide benen op de grond zet. Voor Fathers interviewde hij veel mannen die de aidscrisis hebben overleefd. Deze generatie is – zeker in de grote steden in de VS – door de epidemie gedecimeerd. Herrera is 37; hij werd geboren in het jaar waarin de eerste homomannen overleden aan een toen nog onbekende ziekte. Hij maakt deel uit van een jongere generatie, die het massale sterven niet aan den lijve heeft ondervonden. Maar het stigma dat gepaard gaat met hiv heeft wel degelijk een invloed op hem en zijn generatie gehad.
Bang
“Ik ben opgegroeid in Arizona, een van de meest conservatieve staten in de VS. Ik heb een oudere broer die ook homo is. Er waren niet veel homoplekken voor mij om heen te gaan en ik belandde regelmatig in de enige homoboekhandel in de buurt, waar ik veel boeken las. Daar komt mijn passie voor queer-geschiedenis vandaan. Toen ik 21 was, ben ik samen met mijn broer naar San Francisco verhuisd. Het was 2003 en ik zag met eigen ogen wat aids op grote schaal had aangericht in de homogemeenschap. Mijn leeftijdgenoten waren ontzettend bang om te sterven aan aids, ook al was er al effectieve hiv-medicatie.
Die angst werd op verschillende manieren zichtbaar. Ik zag het bij vrienden die zelfdestructief werden en aan de crystal meth verslaafd raakten om met hiv te kunnen omgaan. Andere vrienden gaven het op en lieten zich bewust infecteren met hiv. Een goede vriend kreeg hiv en nam geen medicatie omdat hij bang was om een ingevallen gezicht te krijgen door de bijwerkingen. Op een gegeven moment kreeg hij huidkanker en het scheelde niet veel of hij stierf eraan. Dat was allemaal traumatiserend voor mij en mijn vrienden. Het virus is een onderdeel geworden van ons DNA. Als ik erover schrijf, vergelijk ik het altijd met de Holocaust of Hiroshima. Onze voorvaders stierven massaal aan aids en dat werkt door in de volgende generaties. Op manieren die we nog steeds niet helemaal begrijpen.”
Fantaseren
“Het idee voor Fathers ontstond jaren geleden. Ik was altijd al gefascineerd door de vorige generatie kunstenaars en kwam erachter dat niemand mij ooit goed advies had gegeven. We weten vaak niet wat we aan het doen zijn, omdat we een generatie mentoren moeten missen. Toen ik 23 was, begon ik te schrijven aan een roman, waarin ik een toekomst voorstelde waar er een vaccin tegen hiv was. Lange tijd dachten we dat er een medicijn tegen het virus zou komen. Toen kwam PrEP beschikbaar en begon ik te fantaseren over hoe de wereld eruit zou zien als aids er nooit was geweest. Waar mensen niet dood waren maar doorleefden en werk konden verrichten. Er is zoveel aidsmoeheid in onze cultuur, en er zijn geen manieren om erover te praten zonder ongelooflijk depressief te worden. En die je niet een gevoel van survivor’s guilt geven. Ik wilde iets maken dat je een goed gevoel geeft, maar waarmee je ook de omvang kunt zien van wat aids ons heeft afgenomen.”
Poppers
“De thema’s voor de verschillende episodes van Fathers zijn zaken waar ik al langer over nadenk. Zo gaat aflevering 2 over het nachtleven. Er is een legende dat de eigenaar van Studio 54 poppers via de ventilatie van de nachtclub liet verspreiden zodat bezoekers constant high waren. Ik gebruik dit verhaal voor een uitvinding van homowetenschappers, die merken dat de overheid niks onderneemt tegen een toename van soa. Zij ontwikkelen een soort poppers, die bescherming biedt tegen alle seksueel overdraagbare aandoeningen. Ik ben nu bezig met aflevering vier, die over de leerscene en SM gaat. Ik heb hier altijd interesse in gehad en er veel over gelezen. Elk verhaal dat ik erover las, had altijd een opwindend begin en middendeel. Maar het einde was altijd hetzelfde: ze gingen allemaal dood aan aids. Fathers geeft mij de mogelijkheid om er wel een happy end aan te geven.”
Aardbeving
“Stigma vind ik een van de meest interessante facetten van aids. Het zorgt er nog steeds voor dat het virus zijn schadelijke werking kan doen. Voor Fathers film ik veel in het zuiden van de VS. Daar vermoordt het stigma nog veel mensen die geen toegang hebben tot goede gezondheidszorg, maar daar praten we niet over. Het is erg makkelijk om te denken dat als je hiv hebt, je slechts een pil per dag hoeft te slikken en je bent okay. De waarheid is dat als die medicijnen er niet zijn, je erg ziek kunt worden en je eraan kunt sterven. Als San Francisco wordt getroffen door een aardbeving, wat gaan mijn vrienden met hiv dan doen als er geen medicatie meer is?
Als ik mijn vijfde aflevering heb gemaakt, wil ik het project overdragen aan iemand anders uit de LHBT+-community. Een zwarte transgender vrouw of een lesbienne. Hoe zien zij een wereld zonder aids? Dat kan dan uitgroeien tot het Mothers Project. Het moet geen dystopie worden, want dat hebben we al in het echte leven hier met Trump. Het is moeilijk om positief te willen denken en het kost veel energie. Daarom waarderen mensen het Fathers Project. Ze kunnen zich een korte tijd goed voelen. En zich een betere toekomst voorstellen.”
Je kunt alle afleveringen (tot nu toe 4) van het Fathers Project hier bekijken.
Dit artikel verscheen eerder in hello gorgeous #27.
Tekst Leo Schenk Beeld Leo Herrera
