Het Prostitutie Informatie Centrum (PIC) geeft informatie over alles wat met sekswerk te maken heeft vanuit het perspectief van de sekswerkers. Iris (32) werkt er als coördinator en maakt zich zorgen om de gevolgen van de coronamaatregelen voor sekswerkers. “Het afgelopen jaar was rampzalig.”
Dit interview is afgenomen kort voordat de sekswerkers weer werken mochten.
Kun je iets vertellen over de functie van het PIC?
“Het PIC is allereerst een huiskamer waarbinnen sekswerk normaal is. Je kunt hier gewoon klant of sekswerker zijn en de vragen stellen waarmee je zit. Sommige klanten weten bijvoorbeeld niet hoe ze een sekswerker kunnen benaderen. En aankomend sekswerkers willen weten welke stappen ze moeten zetten om met werken te beginnen. Ook geven we realistische informatie over sekswerk aan onder meer studenten, journalisten en beleidsmakers.”
Waarom ben je hier gaan werken?
“Tijdens mijn studie Sociale psychologie heb ik me speciaal gericht op het onderwerp stigma. Zodoende ben ik na mijn afstuderen bij Proud (belangenvereniging voor sekswerkers, red.) gaan werken en van daaruit doorgestroomd naar het PIC. Ik vind het een hele eer om als niet-sekswerker met sekswerkers te mogen werken. Bovendien is het een interessante wereld. De buitenwacht denkt vaak dat het een nare en problematische branche is. Maar mijn werk heeft vooral een activistisch en feministisch perspectief.”
Foto Taco Smit
Waar komt die discrepantie vandaan?
“Veel mensen begrijpen niet waarom sekswerkers voor sekswerk kiezen. En omdat ze er zelf niet voor zouden kiezen, gaan ze er van uit dat het dan wel om gedwongen werk moet gaan. Terwijl sekswerk veel voordelen biedt. Niet alleen verdienen sommige mensen goed; ook kun je zelf je uren bepalen waardoor je bijvoorbeeld meer tijd kunt doorbrengen met je kinderen. En sekswerk brengt bovendien een bepaalde vorm van intimiteit. Ik wil wel van de daken schreeuwen dat het een keuze is. Dat vind ik misschien wel het moeilijkste aan mijn werk; de ervaring dat sekswerkers daarin niet worden geloofd. Door ze niet te geloven, ontneem je sekswerkers hun stem en houd je het stigma in stand. En dat stigma creëert een cirkel van problemen. Zo verstrekken de meeste banken geen bankrekening aan sekswerkers, kunnen sekswerkers geen arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten en krijgen ze dikwijls geen hypotheek. En probeer maar eens een woning te huren als je vertelt dat je geld afkomstig is uit sekswerk. Doordat sekswerkers veel zaken niet legaal kunnen regelen, kunnen ze niet open zijn over hun werk en blijft het stigma bestaan.”
Hoe hebben sekswerkers het afgelopen corona-jaar ervaren?
“Als rampzalig. Sekswerkers moesten stoppen met hun werk zonder dat sprake was van enige vorm van ondersteuning. Het kabinet en met name de christelijke partijen schreeuwen van de daken dat sekswerkers beter beschermd moeten worden, maar tijdens de coronacrisis is er nul bescherming geboden. Er zijn zelfs sekswerkers die zelfmoord hebben gepleegd, met name vanwege de financiële ellende. Onbegrijpelijk is dat sekswerk nog steeds niet is toegestaan, terwijl mensen met andere contactberoepen weer mogen werken. Zo zijn bijvoorbeeld massagesalons weer open, maar de erotische massagesalons niet. Wat is het verschil?”
Hoe redden sekswerkers zich op dit moment?
“Dat ligt voor iedereen anders. Spaarpotjes beginnen op te raken. Sommigen zullen wellicht illegaal doorwerken, maar sekswerkers willen meestal net als ieder ander de regels volgen en zeker geen corona doorgeven. Degenen die toch doorgaan met werken doen dat nu zonder bescherming. Klanten weten natuurlijk ook dat sekswerk momenteel niet is toegestaan. Zij kunnen dus van alles uithalen, zonder dat de sekswerker aangifte kan doen. En dat gebeurt. Ook de toegang tot gezondheidszorg en controles op soa’s is verminderd. Gelukkig steunen sekswerkers elkaar wel. Zo is er een noodfonds door een sekswerker opgericht en weer anderen hebben een hulplijn opgezet om elkaar een luisterend oor te bieden.”
Foto Taco Smit
Er is een Wet Regulering Sekswerk (WRS) in de maak. Wat houdt dat wetsvoorstel in en wat vinden jullie ervan?
De wet is bedoeld om mensenhandel en geweld tegen sekswerkers te voorkomen, maar die praktijken zijn al verboden, dus daar hebben we geen wet voor nodig. De wet is zonder meer slecht voor sekswerkers. Ze moeten ze zich onder hun eigen naam laten registreren in een register waar allerlei mensen toegang tot hebben. Zo moeten zowel de politie en bordeeleigenaren als klanten kunnen achterhalen of je een registratie hebt. In de praktijk werkt het verplicht registreren van een groep mensen alleen maar stigmatiserend, discriminerend en averechts. En zo denken niet alleen wij erover; uit internet-consultatie is gebleken dat vrijwel de gehele branche tegen de WRS is.”
Jullie willen graag het misverstand uit de weg helpen dat mensenhandel en sekswerk hand in hand gaan.
“Het zijn in de eerste plaats sekswerkers die er baat bij hebben dat mensenhandel stopt. En daarvoor is nodig dat sekswerk als werk wordt gezien. Eigenlijk is het heel simpel: sekswerk is werk en mensenhandel is een misdrijf. Een misdrijf dat op allerlei plekken – van de landbouw tot in magazijnen – plaatsvindt. Maar doordat sekswerk niet als een gewone baan wordt gezien, kan de associatie met mensenhandel makkelijk ontstaan. Problematisch is ook dat alle vormen van mensenhandel gemakshalve op één hoop worden gegooid. Terwijl er verschillende vormen zijn. Er zijn mensen die verplicht worden sekswerk te doen. Dat moet zo snel mogelijk worden uitgebannen. Maar er zijn ook veel mensen die wel sekswerker willen zijn, maar wiens inkomen wordt afgenomen. Daar moeten we ook vanaf, maar niet door ze te laten stoppen met sekswerk. Want sekswerk is namelijk wat ze willen doen. Door iedereen als slachtoffer te zien, mis je de daadwerkelijke slachtoffers.”
Foto Taco Smit
Sekswerker/gastvrouw Brenda (48)
“Ik werk bij een bemiddelingsbureau voor mensen met een beperking en ben actief als gastvrouw bij het PIC. De coronaperiode vind ik afgrijselijk. Vanuit het niets werd alles gecanceld. Alleen al de eerste week liep ik € 1.300 mis. Maar het gaat me niet alleen om geld, ik mis ook mijn sociale contacten. Gelukkig kan ik nog wat werken en heb ik een flinke spaarpot.
Ik kan te allen tijde een klant weigeren, net als mijn collega’s. Het beeld overheerst dat sekswerkers hulpeloze slachtoffers zijn, maar om me heen zie ik alleen maar sterke mensen. Waar halen tv-programma’s al die slachtoffers vandaan? Natuurlijk is geld een belangrijke drijfveer om dit werk te doen. Maar dat maakt het nog geen gedwongen werk. Ik verleen een dienst. Een tuinman doet ook niet voor zijn lol de tuin van een wildvreemde, en psychiaters zullen ook niet onbetaald naar hun patiënten luisteren.
Persoonlijk ondervind ik niet veel discriminatie, maar dat komt omdat ik heel goed nadenk voordat ik aan iemand vertel dat ik sekswerk doe. Wat mij weerhoudt om opener te zijn? Het stigma op sekswerk dat nog eens wordt aangewakkerd door de media. En verder kan ik zonder pardon mijn huis worden uitgezet als ze erachter komen wat ik doe, ook al werk ik niet vanuit huis. Ze willen gewoon geen huis verhuren aan zelfstandig werkende sekswerkers.
Dit alles maakt mijn leven wel wat ingewikkeld, maar het went. Ik zorg ervoor dat ik nergens als sekswerker sta geregistreerd. Dus natuurlijk ben ik tegen de Wet Regulering Sekswerk. Als die wet van kracht wordt, dreigt een boete van ruim € 20.000 als je zonder registratie aan het werk gaat. Nou heb ik weinig verstand van boetes, maar dat bedrag lijkt me aan de hoge kant voor vrijwillige seks.”
Dit artikel verscheen eerder in hello gorgeous #35.
Tekst Joep Heldoorn Fotografie Taco Smit
