Een reis naar zelfacceptatie

Geen geheimen meer. “Ik ben een trotse man die leeft met hiv”, zegt de Deense Chris (31) met een glimlach. Een eerlijk gesprek, over schaamte en bevrijding. Over diepe dalen, en overwinning.

Juni 2018. Chris Vincent skypet met zijn moeder in Denemarken. De reden is zijn tweede coming-out. Nu niet als homoseksuele man, maar als man die, sinds 2014, leeft met hiv. Hij zucht even diep, zijn ogen worden waterig als hij terugdenkt aan die dag, een paar dagen voor zijn 31^everjaardag. Chris vond het tijd om het te vertellen. Omdat hij er zelf klaar voor was. “Ik wist dat ze me niet zou afwijzen. Dat is ook niet de reden dat het vier jaar duurde om het te vertellen. Er speelde iets anders: diepe, diepe schaamte.”

Foto Linelle Deunk

Destructief

Dat verstikkende gevoel van schaamte was een zware last om te dragen. Bijna te zwaar. De vrolijke, zelfverzekerde man die nu voor me zit, is een andere Chris dan die van een paar jaar terug. Toen verloor hij zichzelf bijna in een neerwaartse spiraal van destructief gedrag, aangejaagd door een laag zelfbeeld. De slechte dingen die hem overkwamen, ‘verdiende’ hij. Hij was een mislukkeling met -en vanwege – hiv.

Het nieuws dat hij hiv had, kwam aan als een mokerslag. Hij woonde in Kopenhagen, het was twee dagen voor zijn afstuderen aan de toneelschool. “Eigenlijk wist ik het al. In de weken voordat ik me meldde bij Checkpoint, een plek in Kopenhagen waar je je anoniem kunt laten testen, hield ik niets meer binnen. Ik viel in korte tijd vijf kilo af. Er was sprake van een acute hiv-infectie.” Toen de verpleegkundige het nieuws vertelde, kon de praatgrage Chris geen woord meer uitbrengen. “Het enige wat ik dacht was: laat mijn aderen openspringen, laat al mijn bloed uit mijn lichaam stromen, laat me doodgaan.”

Vluchtgedrag

In de tijd erna, praatte hij weinig over zijn nieuwe leven met hiv. Hij ontweek het onderwerp, deed er bewust vaag over. “Ik vertelde mezelf: “hiv definieert mij niet”. En dus besloot ik er niet over te praten. Wanneer hij het soms toch vertelde, kwamen negatieve reacties toch hard aan. Sommige jongens blokkeerden me op dating-apps toen ik ze vertelde dat ik hiv had. Dat deed pijn.”

Maar er was meer aan de hand. Chris voelde sociale druk om te voldoen aan, wat hij noemt, ‘het ideaalplaatje van de jonge, succesvolle homoman’. Hiv paste niet in dat plaatje, noch Chris’ voorkeur voor kinky seks en fetisjen. “Er zijn veel mannen met dezelfde seksuele voorliefdes, maar dat realiseerde ik me pas later. De schaamte voor hiv en de schaamte voor kinky seks zaten diep, en versterkten elkaar.”  

Wat volgde was vluchtgedrag. “Ik dompelde mezelf onder in seks en drugs. Op een avond, tijdens een seksdate, nam ik te veel drugs. Ik dacht dat ik doodging. En iets in me vond dat ik dat verdiende, zó weinig eigenwaarde had ik op dat moment.” Een lichtpuntje was zijn toenmalige vriend, met wie hij in Kopenhagen een tijdlang samenwoonde. “Hij maakte totaal geen probleem van mijn hiv-status. Ik begon door hem langzamerhand te accepteren dat ik niet gemaakt was voor dat ‘perfecte’ homo-leven dat ik op mezelf projecteerde.” Nadat het uitging, besloot Chris het roer om te gooien. Hij verhuisde naar Amsterdam, een stad die hij een half jaar daarvoor voor het eerst had bezocht, en waar hij direct verliefd op was geworden.

“In Amsterdam leerde ik van mijn kinky kant te houden. Ik werkte bij Mister B [een fetisj seksshop – red.], en werd gevraagd voor een kinky fotoshoot. Ik kreeg er zoveel leuke, positieve reacties op! Dat was totaal nieuw voor me. Ik hoefde me niet meer te schamen voor iets waarvan ik hield, voor wie ik was. Dat was enorm bevrijdend.”

Inzicht

Foto Linelle Deunk

Het was het begin van een reis naar zelfacceptatie. “In Nederland leefde ik geen geheim leven meer. Was er niets wat niet gezegd kon worden.” Langzamerhand nam Chris ook afscheid van de schaamte rond zijn leven met hiv. Sterker nog: hij kwam tot het inzicht dat voor hem hiv ook positieve gevolgen had. Het dwong hem om eerlijk te zijn over wie hij echt was, en kritisch te zijn over de schaamte die hij voelde − en die hem werd opgelegd. “Het was een flinke schop onder mijn kont, maar één die ik nodig had. Ik ben er uiteindelijk gelukkiger door geworden, en ik denk dat veel mensen dat ook zien aan me. Oude vrienden uit Kopenhagen zeggen dat ik nu straal van geluk. Ik heb dat geluk alleen weten te vinden door alle shit die ik heb meegemaakt nadat ik hiv kreeg. Het gaf richting aan mijn leven.”

Chris pleit voor veel meer openheid over hiv. “Ik heb niets meer te verbergen, ik ben de schaamte voorbij, en ik denk dat het goed is dat ook anderen beseffen dat openheid iets goeds is. Wees niet onzeker over jezelf, en trek je niets aan van wat anderen van je denken. Het is belangrijk dat we niet alleen maar praten over het stigma van hiv. Nee, we moeten de positieve realiteit laten zien: ik leef met hiv een goed leven! Ik bedoel: ik heb echt wel mijn problemen. Ik maak me zorgen over werk. Ik twijfel soms aan mezelf. Maar dat staat helemaal los van hiv.”

Loslaten

Chris veert opeens op, en trekt zijn shirt omhoog. Drie rode kruizen, het embleem van Amsterdam, heeft hij op zijn ribbenkast laten tatoeëren. “De kruizen staan symbool voor mijn goede leven in Amsterdam, het voor en achter de camera staan en de acceptatie van mijn hiv-status.” Voor Chris zijn die drie dingen onlosmakelijk verbonden met een ultiem gevoel van vrijheid. “Mijn doel in het leven is om zo vrij te zijn als ik kan zijn, vrij van stigma, vrij van de zorgen over wat anderen van mij denken. Mensen om je heen willen graag dat je gelukkig bent, maar hebben dan vaak een beperkt begrip van wat écht vrij zijn is. Zo twijfelen mensen er weleens aan of mijn voorkeur voor kinky seks mij écht gelukkig maakt. Ja, dat doet het zeker! En ik ben alleen maar tot dat besef gekomen doordat ik alle schaamte van me heb afgeworpen.”

Voor de zoveelste keer tijdens het interview krijgt Chris een grote glimlach op zijn gezicht. “Weet je, ik heb een geweldig leven, en ik wil iedereen laten weten dat ik op dat punt ben beland ondanks, maar ook doordat, ik leef met hiv. Het maakt me tot wie ik ben. Laat hiv niet je dromen in duigen laten vallen. Dus laat je niet leiden door wat anderen mogelijk van je denken. Gebruik je hiv om erachter te komen wie je écht bent, en wat je echt wilt. Laat de schaamte los.”

Dit artikel verscheen eerder in hello gorgeous #24.

Tekst Rick Meulensteen Fotografie Linelle Deunk