“De wereld is een dorp geworden.” Zo werd het internet eind jaren negentig aan de man gebracht. Inmiddels weten we door sociale media dat iedereen potentieel een dorpsgek is. Kwam de kermis maar één keer per jaar langs in het dorp op het te krappe parkeerterrein naast de sporthal net buiten het dorp, nu is die kermis er elke dag. Waar en wanneer je maar wilt. Van de suikerspin tot de draaimolen tot de schiettent. Is je leven kleurloos, saai en vervelend? Klik op een icoon op je telefoon en laat je meevoeren in de levens van dorpsgekken als jijzelf die hunkeren naar aandacht, erkenning en een beetje afleiding.
Ondertussen wordt elke stap die je zet op het internet in de gaten gehouden door computers die rusteloos zoemen op de achtergrond. Zij verzamelen jouw voetstappen zodat hun eigenaars weten wat ze aan wie kunnen verkopen. Ook worden jouw gegevens verzameld om nieuwe computers te bouwen die uiteindelijk de wereld gaan overnemen. Vanaf het moment dat kunstmatige intelligentie slimmer is dan de mens met het hoogste IQ. Mensen die vrijwillig meewerken aan een toekomst waarvan het nog erg onzeker is of ze er zelf deel van gaan uitmaken. Dat deze nieuwe computers zich gaan gedragen als de dorpsgekken waar ze naar gemodelleerd worden, staat eigenlijk al vast.
Misschien is het tijd om te ontsnappen aan de wedloop naar de ondergang.
Misschien is het tijd om te ontsnappen aan de wedloop naar de ondergang. Misschien is er nog tijd om niet mee te worden gezogen met de gekte van de massa die nooit tevreden lijkt en gemakkelijk te overtuigen is van nog meer idioterie. Misschien is het mogelijk om niet de hele tijd te hoeven vechten of te vluchten, om dat reptielenbrein uit te schakelen. Maar hoe? Wat maakt een mens een mens en wat is waarheid? Is er nog een toekomst te bedenken waar machines als brave honden wachten op onze commando’s?
Dit alles overwegend loop ik naar de supermarkt. Op straat kom ik mensen tegen die naar hun telefoon staren, terwijl in de verte de zon ondergaat en de wolken boven ons oranjeroze kleuren. Op het plein voor de supermarkt staan banken rondom bomen die hun laatste bladerdek hooghouden met ijle takken. Op de banken zitten her en der wat oudjes. Alleen. In de supermarkt haast een jonge vrouw langs mij heen en maak ik oogcontact met een andere oudere heer op gympen. We knikken naar elkaar. Wat had ik ook alweer nodig?
Thuisgekomen haal ik mijn boodschappentas leeg en leg alles op tafel. De poezen zijn wakker geworden en sluipen miauwend om mijn benen. Ik kijk om me heen. Een opgemaakt bed, twee kasten vol boeken, een rij planten, twee fauteuils en een tafel met twee stoelen. Dit is mijn hok. Dit is mijn leven. Misschien is het tijd om wakker te worden. Terwijl de poezen smakkend de Zweedse brokken in saus naar binnen schrokken, vul ik de koelkast en de keukenkastjes met het eten dat ik net heb gekocht. Ik neem een glas water en ga zitten aan de tafel waar ik mijn laptop openvouw.
Ik heb tweeduizend vrienden en zeven vriendschapsverzoeken.
Het blijkt dat ik ondergoed gemaakt van bamboe moet kopen en kasjmier truien, zwart met witte strepen op de borst. Iemand vraagt zich af waarom de tachtig procent van de mensen die er geen extreme gedachten op nahouden zich stilhoudt in het maatschappelijke debat. De buurvrouw laat een paar tekeningen zien. Een jongen in een groene polo zegt dat hij ondernemer is in digitale producten. Zijn gezicht lijkt op een clownskop. Een krant meldt dat de najaarsgolf begonnen is. Iemand heeft een bureauplek te huur voor € 150 per maand. Een zelfzorgorganisatie geeft tips als je therapie wilt. Een acteur houdt een emotioneel betoog over een film waar hij in meespeelt. Een oom wil dat ik meedoe aan een online spel. Er is een groep die foto’s deelt van het uitzicht vanuit je woning. Ik heb tweeduizend vrienden en zeven vriendschapsverzoeken.
Illustratie Corinne de Korver
Een flyer van een vriendin die deejayt in een restaurant aan de andere kant van de stad. Een halfblote jongen bestelt een hamburger met een bandana om zijn kale hoofd gebonden en een veel te grote zonnebril op. Een kasteel in een Limburgse vallei met wat bomen en wat weilanden. Een jurk van goud. Een man in een korte broek die tegen een muur aan zit en naar zijn telefoon staart. Een meme die mensen op de hak neemt die op sociale media zitten maar niet posten. Een pekinees in een weiland. Een bureau met een stoel en een laptop naast een raam in zwoel licht. Een man met zware wenkbrauwen die in de camera staart. Een pagina uit een magazine over influencers. Een zwarte vogel die met zijn vleugels wijd in het water staat. Een vriend zittend op een trap zonder schoenen die mismoedig over de lens heenkijkt. Twee lachende vrouwen die iets verkopen. Ik heb vijf suggesties.
Iemand vraagt zich af of we niet moe van onszelf worden. God vraagt zich af of hij iets aan de mens moet veranderen, en als wat dan. Een journalist heeft kanker en gaat daarover vertellen in een talkshow. Een politieke partij wil dat we kleiner gaan wonen. Iemands vriend is dood. Iemand heeft dertig jaar geleden een aanslag met een mes overleefd. In Amerika wordt weer een beeld weggehaald. Iemand schrijft LOL, niemand weet waarom. Ook is iemand ‘trans getrouwd’ en had een non-binaire getuige bij het huwelijk. Een vrouw laat foto’s zien van haar droomvakantie aan de kust waar ze zelf erg onvoordelig opstaat. Iemand vindt dat een populaire acteur sprekend lijkt op Coco Chanel. Iemand maakt zich druk over mensen die niet gevaccineerd zijn. Er zijn 9 trends voor me en een stuk of 100 mensen die ik moet volgen.
Er is een rapport uit over het injecteren van drugs. Iemands diploma-uitreiking stond in het teken van de liefde. (Op de begeleidende foto heeft ze een hoedje op en een glas champagne in de hand.) Iemand is kandidaat-lijsttrekker geworden van een politieke partij. Een blonde vrouw in een video vraagt zich af of ik weet wat een architect doet. Een man maakt zich druk over vrouwen die seksueel geweld tegen andere vrouwen niet geloven. Iedereen wordt bedankt voor het mooie speelgoed dat is gedoneerd. In Berlijn wordt gedanst. Ik moet Bill Gates en een schrijver volgen, heb 99+ notificaties en 6 mensen willen in mijn netwerk.
Iemand vraagt zich af of we niet moe van onszelf worden.
Dan maar een filmpje. Ik kan kiezen tussen een verzameling Tiktok filmpjes, dashcam-beelden uit Nederland, een luchtaanval die blijkbaar racistisch is, iemand die een videogame speelt, de muziekvideo van een zangeres die een emotioneel lied zingt, boksers die elkaar stuk slaan en een wandeling over een Londense straat waar zwervers wonen. In de afdeling ‘trending’ kan ik kijken naar drie voetbalverslagen over Ajax en een interview bestaande uit 73 vragen aan diezelfde zangeres van dat emotionele lied eerder.
Ik kijk op de klok. Het is tijd voor bed. Na de pillen en het poetsen kan ik niet slapen. Wordt het dan eindelijk tijd om te stoppen met sociale media? Ik heb nog een stapel boeken waar ik maar steeds niet aan toekom. Ik heb nog een stapel vrienden waar ik nog mee moet gaan eten. Ik heb nog een stapel wandelingen die ik nog niet heb gedaan. Ik heb nog een stapel problemen waar ik liever niet aan wil denken. Ik heb nog een stapel werk dat af moet. Word ik gemanipuleerd door computers? Zorgen programmeurs aan de andere kant van de wereld ervoor dat ik verslaafd ben aan kliks en likes? Wat als ik er over tien jaar achter kom dat mijn leven helemaal voor niets was? Als blijkt dat we allemaal al slaaf van machines waren voordat we er erg in hadden.
Als de zon voorzichtig door de gordijnen schijnt, komen de poezen bij me in bed liggen. Eindelijk.
Dit verhaal verscheen eerder in hello gorgeous #37.
Tekst Gerrit Jan Wielinga Illustratie Corinne de Korver
