Richard en Andy zijn bijna dertig jaar samen. Al na een week woonden ze samen en inmiddels zijn ze trotse grootvaders. Hun hele omgeving is van hun hiv-status op de hoogte. “Onze eerste pil hebben we samen genomen. Met champagne.”
Welke herinneringen hebben jullie nog aan jullie eerste ontmoeting?
Andy: “Het is 29 jaar geleden, maar die avond staat in mijn geheugen gegrift. Ik was net gescheiden van mijn vrouw en ging samen met een vriend naar het COC in Alkmaar. Na een tijdje kwamen er twee jongens binnen en eentje torende overal bovenuit. Ik dacht: zo, die is leuk! Dat was mijn eerste blik op Richard.”
Beeld Eep Photo
Richard: “Ik woonde al in Amsterdam en ging – ook met een vriend – op stap in Alkmaar. Ik zag Andy pas later op de dansvloer. Hij viel me daar op als iets ouder, maar ik dacht vooral dat hij en zijn vriend een stel waren. En daar zat ik echt niet op te wachten.”
A: “Toen ik uit het toilet kwam, ben ik achter een pilaar blijven staan en keek wat Richard aan het doen was. Hij zocht mij en toen hij met zijn rug naar mij toe stond, heb ik hem aangesproken met de vraag: ‘Zocht je mij?’”
R: “Toen zijn we gaan dansen en praten. Hij vertelde al heel snel dat hij gescheiden was, maar gelukkig was hij bij zijn vrouw weg. En ‘s nachts ben ik met Andy mee naar huis gegaan. ‘Zo wonen gescheiden mannen’, zei hij. Het werd een bijzonder korte nacht, want Andy moest alweer vroeg aan het werk.”
A: “Mij kon dat niets schelen. Ik dacht alleen maar: kip, ik heb je.”
Wat trok jullie aan in elkaar?
A: “Jong en lang.”
R: “Volwassenheid. Andy had het goed op orde. En ik vond hem gewoon een heel mooie man.”
A: “Dat ben ik nog steeds (lacht). Kijk, uiterlijk is natuurlijk het eerste waar je op valt, maar gaandeweg die avond vielen allerlei dingen op hun plek. Wat ik nooit gedaan had, deed hij allemaal. Hij studeerde, woonde in Amsterdam, ging vaak met vrienden eten, enzovoort.”
R: “Voor mij was het anders. Jij zat heel erg buiten mijn comfortzone. Je had een gesetteld leven met twee kinderen. Niet dat ik daarnaar op zoek was, maar het bracht een heel andere dynamiek in mijn leven. Twee werelden kwamen samen binnen één huishouden. We hadden ook heel gescheiden vriendenclubs, zowel door afstand als door achtergrond.”
A: “En we schelen acht jaar in leeftijd. Maar we zijn alles samen gaan ontdekken wat met de gayscene en het leven te maken heeft. Daardoor vielen de verschillen al snel weg.”
Beeld Eep Photo
Jullie zijn na een week gaan samenwonen. Hoe reageerde jullie omgeving daarop?
A: “Iedereen, maar dan ook echt iedereen zei dat we voor geen meter spoorden. ‘Je geeft toch niet zomaar je huis op?’”
R: “Voor ons voelde het als een heel logische stap. We hebben maar twee nachten niet met elkaar geslapen en daarna zijn we begonnen met het verhuizen van wat spullen. Na een week maakte ik kennis met de kinderen van Andy, die toen drie en zes jaar oud waren. Hij haalde me op van het station en had twee kinderen bij zich. Ik vond dat een ingewikkelde situatie en vroeg me af waar ik aan begonnen was. We hebben vervolgens een strandwandeling gemaakt. En wat bleek? De kinderen vonden er helemaal niets van.”
A: “In het begin verstarde hij als ik een arm om hem heen sloeg waar de kinderen bij waren. Ik vond het juist prima om te laten zien dat we van elkaar hielden. Dat werkt soms beter dan het er over te hebben. En dat heeft ook goed uitgepakt.”
Hebben jullie nog goed contact met de ex-vrouw van Andy?
A: “Ik heb haar vrijwel onmiddellijk verteld dat ik Richard had ontmoet. Ze zei dat ze altijd al had geweten dat ik van mensen hield en niet alleen van vrouwen. Ze heeft zelfs voorlichting over homoseksualiteit gegeven op de school van onze kinderen. Het contact is prima. We zien elkaar op de verjaardagen van onze kinderen en kleinkinderen en dat loopt uitstekend.”
In 2004 kreeg Richard zijn hiv-diagnose. Hoe gingen jullie daar mee om?
R: “Hoewel ik twee maanden daarvoor nog negatief was getest, heb ik op enig moment toch om een nieuwe hiv-test gevraagd. Op maandagochtend ging ik naar de huisarts voor de uitslag. Hij belde naar het lab en ik zag aan zijn gezicht dat het mis was. Hij was enorm ontdaan. Ik was zijn eerste patiënt met hiv. Toen heb ik Andy gebeld vanuit de auto en bij hem is nog dezelfde dag bloed afgenomen. We moesten vijf dagen wachten op de uitslag. Die vijf dagen waren een hel. Ik had het gevoel dat alles aan mij besmettelijk was. Hij moest vooral niet aan me zitten. Bovendien speelde ook de schuldvraag een rol. Alleen had ik geen idee hoe ik het had opgelopen, en bovendien was Andy overal bij geweest. Want als we seks hadden met anderen, deden we dat altijd samen. Andy’s hiv-diagnose kwam in feite als een soort opluchting.”
A: “Wat het ook lastig maakte, was het feit dat hiv tot dan toe geen rol had gespeeld in ons leven. We kenden welgeteld één iemand die hiv-positief was. We hadden geen enkel referentiekader. We moesten alles samen uitzoeken.”
R: “Met alle lof voor het AMC. Daar zijn we onwijs goed opgevangen; zowel door de internist als door onze hiv-verpleegkundige. Door omstandigheden begonnen we gelijktijdig met onze hiv-medicatie. Onze eerste pil hebben we samen genomen. Met champagne.”
Beeld Eep Photo
Waren jullie meteen open over jullie diagnose?
R: “Nee. We hebben wel gelijk een aantal goede vrienden en onze zussen geïnformeerd. Pas toen we aan de medicijnen gingen, hebben we de kinderen op de hoogte gebracht. Vrijwel tegelijkertijd hebben we het toen ook aan mijn ouders en aan onze werkgevers verteld. Dat gesprek met mijn ouders voelde als een tweede coming-out. Ook omdat ze nu wisten dat we niet monogaam leefden. Ik moest iets gaan vertellen over mijn seksleven. Maar ze hebben er nooit moeilijk over gedaan.”
A: “Mijn moeder zei in eerste instantie dat ze er al die tijd wel een beetje bang voor was geweest. Ze vermoedde dat ik het, net zoals zijzelf, niet bij één vent zou houden. Verder maakte ze er eigenlijk niet zo’n punt van. Mijn vader heb ik het niet verteld omdat hij al ernstig ziek was.”
R: “Tegenwoordig is hiv zó geen issue meer voor me, dat ik geregeld vergeet het te vertellen.”
A: “Het scheelt zo veel dat wij er altijd open over zijn. Daardoor hebben wij geen last van stigma en is het nauwelijks nog een thema. Maar mensen die zich gedwongen voelen het voor zich te houden, blijven er problemen mee houden. Er niet over praten brengt je op een doodlopend pad.”
R: “Maar het is natuurlijk wel zo dat wij de luxe hebben in de Randstad te wonen. In een klein dorpje aan de andere kant van Nederland ligt het vast heel anders.”
Jullie hebben een uitgebreid, niet-traditioneel gezin. Hoe reageren mensen daarop?
A: “Ik hoor nooit iets negatiefs.”
R: “We moeten het wel altijd uitleggen.”
A: “Zeker, met name aan mensen uit de gay scene. In onze eerste periode wisten al onze vrienden nog wel dat ik getrouwd ben geweest. Maar nu zijn we dertig jaar verder en zijn ook de kinderen minder zichtbaar voor anderen. In het begin hadden we om het weekend de kinderen en werden onze vrienden veel vaker daarmee geconfronteerd. Zo’n tien, vijftien jaar geleden zaten we geregeld samen met de kinderen bij gay-bar De Engel op het terras. En dan zie je bij sommige mensen toch iets van jaloezie. Zo van: had ik dat ook maar. Iets dat ik me heel goed kan voorstellen.”
R: “Klopt. En het is ook inderdaad enorm leuk om die jongens zo hun eigen leven op te zien bouwen. En om kleinkinderen te krijgen. We hebben inmiddels drie kleindochters, één kleinzoon en de volgende kleinzoon is onderweg.”
Volgend jaar zijn jullie dertig jaar samen. Hoe gaat dat gevierd worden?
R: “Ergens zit wel in onze scoop dat we het gaan vieren, maar we weten nog niet goed hoe.”
A: “Dertig jaar samen is niet iets dat veel gay-koppels ons na kunnen zeggen. Dus zo’n moment is toch wel een uitgelezen ogenblik om een feestje te vieren.”
Dit artikel verscheen eerder in hello gorgeous #45.
Tekst Joep Heldoorn Beeld Eep Photo
