Na het lezen van ons magazine voelt Rosalía zich geïnspireerd om haar verhaal te vertellen. Gedurende haar leven werd zij misbruikt en gediscrimineerd vanwege het feit dat ze transgender is en leeft met hiv. Ze woont sinds juli 2019 in Nederland en is in afwachting van een asielprocedure.
‘Gecompliceerd’ is het woord dat Rosalía vaak gebruikt wanneer ze verwijst naar haar familie, opvoeding en geboorteplaats Maracay, Venezuela. Ze vertelt dat ze is opgegroeid in een zeer christelijk gezin waar thema’s als homoseksualiteit en transgender niet bespreekbaar waren. “Ik was nogal een vrouwelijke jongen, maar ik leerde al snel mijn gevoelens te verbergen, omdat transgender zijn niet door God zou worden goedgekeurd”. Ze voelt zich altijd anders; pas later begint ze te ervaren waar ze zich goed bij voelt.
Als jongvolwassene van 22 jaar besluit Rosalía naar de Venezolaanse hoofdstad Caracas te verhuizen en voelt ze zich vrijer om zich te gaan uiten zoals ze werkelijk is. “Ik zag het leven in Caracas als kans om mijn vrouwelijke kant te ontwikkelen, ik genoot er enorm van om mezelf te kleden als vrouw”. De immense schaamte die ze eerder heeft, begint te vervagen. In travestie gaat ze naar clubs en de straat op, als sekswerker. Tijdens het werk worden Rosalía en haar collega’s vaak achtervolgd door de politie. De heftige manier waarop de agenten op hen reageren, ziet Rosalía als woede.
Foto Bram Tackenberg
Geweld is aan de orde van de dag, met name tegen transgenders. De politie ziet hen niet als normaal. Bij een van de confrontaties met de politie wordt Rosalía zo hard in elkaar geslagen dat ze voor een schouderoperatie naar het ziekenhuis moet worden gebracht. Ze blijft een week in het ziekenhuis en moet nog een maand lang thuis herstellen. In die tijd gelooft Rosalía dat dit Gods straf is. De automatische innerlijke stem die zegt: ‘je doet het verkeerd, je doet het verkeerd’ achtervolgt Rosalía nog steeds, maar ze volhardt in haar zoektocht naar haar vrouwelijke identiteit.
Geen verrassing
Omdat de politieke en sociale situatie in Venezuela verslechtert, besluit Rosalía in 2016 naar de Dominicaanse Republiek te emigreren. Ze krijgt een vaste baan bij een bedrijf dat een pretpark runt. Ze geniet van haar werk en wordt erkend voor haar inzet. Maar, zoals Rosalía het zegt: “Ik heb ook mijn extra’s gedaan.” In haar vrije tijd gaat ze weer aan het slag als sekswerker, deze keer als man.
In 2018, tijdens een medische controle, hoort Rosalía dat ze hiv heeft. Het is moeilijk om te horen, maar het komt voor haar niet als verrassing. Door haar werk en de risico’s die ze soms neemt, weet ze dat het kan gebeuren. “Ik moest de gevolgen aanvaarden, het was mijn verantwoordelijkheid”, erkent Rosalía. De kennis die ze over de ziekte heeft, is meer dan gemiddeld voor mensen uit de regio: hoewel de meeste mensen een positieve diagnose als doodvonnis zouden zien, zowel in Venezuela als in de Dominicaanse Republiek, weet Rosalía dat haar levensverwachting goed kan zijn.
Foto Bram Tackenberg
Rosalía begint met haar hiv-medicatie, maar die heeft aanvankelijk veel bijwerkingen. Ze is lichamelijk ziek en besluit haar status bekend te maken aan de personeelsafdeling van haar bedrijf, zodat ze misschien kan overstappen naar een andere functie. Maar haar collega’s reageren niet erg medelevend en Rosalía wordt ontslagen.
Opnieuw geboren
Nadat het beter gaat met haar medicatie wil Rosalía, nu zonder werk en inkomen, haar verblijf formeel regelen. Hoewel ze ook zonder papieren mag verblijven en werken, besluit ze met de hulp van een advocaat een verblijfsvergunning aan te vragen. Deze is optimistisch over haar perspectieven. Rosalía krijgt een lange lijst met vragen voorgelegd waarop ze in alle eerlijkheid antwoordt. Als de advocaat van haar hiv hoort, verdwijnt zijn enthousiasme: de Dominicaanse Republiek verleent geen verblijfsvergunning aan mensen met hiv.
Kort hierna begint Rosalía haar zoektocht naar een alternatieve bestemming. Ze komt op het idee om naar Nederland te vluchten. Het spreekt haar aan dat volgens de wet iedereen gelijk behandeld wordt. Om het geld voor haar ticket bijeen te sprokkelen, werkt Rosalía negen maanden lang bijna elke dag van 14.00 uur tot 2.00 uur ’s nachts in een restaurant. Het is fysiek zwaar, maar ze slaagt erin om het geld bijeen te sparen dat ze nodig heeft om naar Nederland te vliegen.
Bram Tackenberg
“Het was een uitdaging toen ik hier aankwam. Ik kende niemand en mijn Engels is vrij beperkt. Ondanks alle uitdagingen die voor me zouden liggen, voelde ik me, zodra ik in Amsterdam was geland, opnieuw geboren”. Na een paar dagen in Nederland reist ze zelf naar de Immigratiedienst in Ter Apel, waar ze heel goed wordt ontvangen. Na een nacht in Ter Apel te hebben doorgebracht, wordt ze overgeplaatst naar Budel.
Rosalía woont nu in Sweikhuizen, in Limburg, waar ze een kamer deelt met een Colombiaanse man. Ze voelt zich gerespecteerd en als ze op straat loopt, wordt ze begroet door de mensen die langslopen. “Het is iets typisch Limburgs, geloof ik. Ik vind de bevolking hier in het zuiden charismatischer dan in de rest van het land”. Rosalía ziet Nederland als een zeer georganiseerd en schoon land. Ze vindt iedereen uiterst beleefd. “Hier voel ik alle vrijheid om een man of een vrouw te zijn.” In Limburg is Rosalía blij met het landschap, met name de natuur en alle bossen. De provincie heeft haar geïnspireerd tot nieuwe achternaam: Rosalía de Limburg.
Vlekkeloos
De medische behandeling van Rosalía verloopt vlekkeloos. Na een eerste bezoek aan de hiv-kliniek besluit haar internist dat ze moet overstappen op een andere combinatie van medicijnen. “Dat liep gewoon fantastisch”, zegt Rosalía. Na de eerste slaap- en een maagprobleem zijn alle bijwerkingen verdwenen. Ook is ze open over haar hiv-status: “Ik moet toegeven dat het niet altijd gemakkelijk is, want ik kom uit een regio waar een positieve hiv-status voor iedereen als rampzalig zou worden gezien. Maar hier voel ik dat iedereen om me heen mij als een gezond persoon ziet, in staat om een normaal leven te leiden.”
Rosalía wacht, nu al meer dan een jaar, op het moment waarop ze haar asielprocedure in gang kan zetten. Ze heeft al wel officieel bescherming van de Nederlandse regering, en recht op levensonderhoud en gezondheidszorg. De corona-pandemie lijkt het proces nog meer te gaan vertragen. Maar de enorme wachttijd lijkt Rosalía niet te deren. Ze wil de tijd gebruiken om te studeren. ” Het zijn grote plannen voor de toekomst en Rosalía is vastberaden deze te verwezenlijken”
Dit artikel verscheen eerder in hello gorgeous #32.
Tekst Inês Brito Fotografie Bram Tackenberg
