hello gorgeous ontdekte een video tegen over een bijzonder initiatief: What would an HIV doula do? en vroeg zich af wat een hiv-doula überhaupt is. Tijd voor een kennismaking met initiatiefnemer, schrijver, curator, activist en kunstenaar Ted Kerr.
We treffen de van oorsprong Canadese Ted op het strand van Brighton Beach, een half uurtje fietsen van Flatbush in Brooklyn waar hij woont met twee huisgenoten. Optimistisch: “Ik heb een extra batterij meegenomen voor mijn telefoon om dit Zoom-gesprek te voeren!” Ted gaat op zoek naar een rustig plekje om zich te kunnen concentreren en vraagt zich af of we elkaar niet eerder hebben ontmoet in Amsterdam, toen hij voor AIDS 2018 daar was. Natuurlijk kent hij hello gorgeous!
Bijstaan
Ted: “Een doula is iemand die helpt bij de bevalling. Waar de vroedvrouw of verloskundige ervoor zorgt dat het fysieke deel van de bevalling goed gaat, zorgt de doula ervoor dat de zwangere vrouw ook mentaal goed door de bevalling heen komt. Dat bracht me op het idee om me af te vragen wat een hiv-doula zou doen. Ik wist dat er ook abortus-doula’s zijn en gender-doula’s voor trans mensen die in transitie gaan. Doula’s staan mensen mentaal bij tijdens veranderingen. Dat vond ik aanvankelijk een interessant idee voor mensen die erachter komen dat ze hiv hebben. Nu hebben mensen vooral gezondheidsprofessionals om zich heen als ze door dat proces gaan, maar hoe zou het zijn als er een ander soort ondersteuning zou zijn?”
Toevallig mocht ik voor de school waar ik lesgeef een reeks panelgesprekken organiseren, dus heb ik een van die gesprekken de titel ‘What would an HIV doula do?’ gegeven. Het werd een heel interessant ronde tafelgesprek met een ontzettend diverse groep mensen. Er kwam zoveel los dat we het een goed plan vonden om maandelijks bij elkaar te blijven komen. Met name om het te blijven hebben over de onderwerpen die voortvloeiden uit deze vraag. Nu, vijf jaar later bestaat de groep nog steeds. Het zijn zo’n dertig mensen uit de werelden van activisme, wetenschap, religie en dienstverlening. Allemaal hebben ze een band met hiv. Misschien leven ze zelf met hiv of hebben ze iemand in hun omgeving die hiv heeft. “
Community-initiatieven
“In de gesprekken kwamen we erachter dat er altijd al hiv-doula’s waren. Mensen in de omgeving van mensen met hiv die simpelweg steun bieden door even te vragen hoe het nu gaat, of die luisteren naar de angsten en onzekerheden waar mensen die leven met hiv mee te maken hebben. Of gewoon laten weten dat ze meeleven, op welke manier dan ook. We zijn ons als groep dan ook redelijk snel gaan richten op community-initiatieven als filmavonden, discussies workshops, dans en andere uitingen. Zo hebben we bijvoorbeeld gezamenlijk brieven gestuurd naar mensen die om hun hiv in de gevangenis zitten, en hebben vreedzaam geprotesteerd bij tentoonstellingen die hiv op een problematische manier behandelden. Nu, tijdens corona zijn we via Zoom weer veel aan het bijpraten en op dit moment zijn we een digitaal magazine aan het maken rondom seks en intimiteit in quarantaine.
Als collectief zijn we ons heel erg bewust dat niemand in zijn eentje hiv krijgt, dat niemand dus in zijn eentje met hiv zou moeten dealen, of zich in zijn eentje zou moeten inzetten voor hiv. Cruciale vragen zijn voor ons: wat betekent aids nu? Wat hebben mensen die leven met hiv nodig? En op welke manier kunnen wij in die behoefte voorzien? We doen dit vrijwel zonder budget, maar met tomeloze inzet van een kleine groep vrijwilligers, waardoor ‘What would an HIV doula do?’ zelf ook een heel mooi community-initiatief is gebleven.”
Polaroids
“Zelf ben ik eind jaren negentig het hiv-activisme ingerold als jonge homo met artistieke dromen. Ik ben geboren en opgegroeid in Edmonton, een stad in het ruige noorden van Canada. Als kind las ik veel en raakte helemaal gefascineerd door al die coole gasten die zich artistiek bezighielden met hiv en aids. Ik dacht: daar moet ik bij zijn! Ik ben toen gaan werken voor een klein lokaal aidsinitiatief. Dat was best een shock eigenlijk. We hebben het over Canada, met een goed zorgsysteem, dus alle mensen die aanklopten bij het initiatief waren de mensen die het niet lukten om in het reguliere zorgcircuit opgenomen te worden. De druggebruikers, de mensen die geestelijk in de war waren, arme immigranten, sekswerkers en de indigene bevolking. Voor een witte burgerjongen als ik was het een snelle les in sociale rechtvaardigheid.
Bij die lokale organisatie ben ik me ook gaan bezighouden met het organiseren van kunstprojecten om de gesprekken over hiv en soa’s weer op gang te brengen in de queer scene. Ik fotografeerde allerlei mensen die ik in de stad tegenkwam. Ik had een polaroidcamera en tijdens het fotograferen kwamen dan de verhalen los. Van die polaroids maakte ik dan een tentoonstelling, waardoor er weer meer aandacht kwam voor het onderwerp. Zo merkte ik dat kunst bruggen kan bouwen. Ook had ik in die tijd samen met een lesbische vrouw een column in de lokale krant om te vertellen over ons eigen leven en over queer onderwerpen. Ondertussen hield ik me bezig met het maken van collages en maakte stickers en ansichtkaarten. Met dat werk ben ik in 2011 in New York terechtgekomen. Ik had hier aanvankelijk een kunstresidentie, maar ben later assistent van kunstenaar AA Bronson geworden en daarna programmamanager van Visual AIDS, een organisatie die zich bezighoudt met kunst van kunstenaars met hiv om het gesprek over hiv en aids levend te houden. Nu geef ik les op de ‘New School’, een progressieve universiteit waar creativiteit en experiment worden omarmd.”
Caleidoscoop
“Hoewel mijn hele werkende leven grotendeels in dienst staat van hiv-activisme, heb ik zelf geen hiv. Soms is het gek om dat te moeten zeggen. Maar hiv-activisme heeft me zoveel gegeven. Mijn hele wereldbeeld is gevormd door hiv. Hiv heeft me allerlei systematische sociale misstanden getoond die samenkomen door hiv. Of het nu gaat om armoede, racisme, discriminatie, criminalisatie en toegang tot zorg. We zijn er nog lang niet. Deze zomer ben ik veel de straat op gegaan om samen met mijn huisgenoten te protesteren voor Black Lives Matter. Dat was soms best pittig. Als een van ons opgepakt zou worden, waren we waarschijnlijk het land uitgezet, behalve onze zwarte huisgenoot dan, die komt van hier. We hebben de afspraak dat elke keer dat we niet worden opgepakt, ijs gaan eten.”
Dit artikel verscheen eerder in hello gorgeous #32.
Tekst Gerrit Jan Wielinga Fotografie Wiafe Mensah-Bonsu