Omdat hij wordt vervolgd vanwege zijn homoseksualiteit ontvlucht Michael Tatarnikov (40) zijn geboorteland Oezbekistan. In Nederland hoort hij dat hij hiv heeft en zakt weg in een depressie. Met zijn artistieke talent en ijzeren wil doorbreekt hij uiteindelijk zijn isolement.
“Ik ben opgegroeid in een internaat. Toen ik vijftien was, wist ik al dat ik op jongens val”, zegt Michael. Homoseksualiteit is in Oezbekistan verboden. Als medewerkers van het internaat ontdekken dat hij homo is, leggen ze een dossier aan over hem. “Die papieren werden mijn tweede schaduw. Overal waar ik ging, doken ze op en maakten mij het leven onmogelijk.”
Gesloten inrichting
Op zijn twintigste wordt Michael veroordeeld tot zeven maanden opsluiting in een gesloten inrichting. “Zo hoopten ze me in een hetero te veranderen. We sliepen met vier of vijf mensen op een kamer. Als iemand agressief werd, kreeg hij onmiddellijk dwangmedicatie. Daardoor liepen gevangenen volkomen verkrampt van de spierpijn rond. Ikzelf herinner me voornamelijk diepe eenzaamheid.” Volgens de rechter is Michael er nog goed vanaf gekomen. “Een volgende keer zou ik worden veroordeeld tot een lange gevangenisstraf. Daarom vluchtte ik in 2009 met een toeristenvisum naar Nederland.”
Om hier te worden erkend als vluchteling, moet Michael bewijzen dat hij niet terug kan keren naar Oezbekistan. “Mijn moeder heeft daarom delen uit mijn dossier opgestuurd. Daaruit bleek klip en klaar dat ik werd vervolgd om mijn homoseksualiteit. Ik kreeg een verblijfsvergunning en een woning in Maastricht.
Foto Linelle Deunk
Goede moed
Vol goede moed begint Michael met de opbouw van een nieuw leven, maar in 2011 wordt hij ziek. Hij blijkt hiv te hebben. “Toen ik de diagnose hoorde, geloofde ik het niet. Pas nadat ik drie keer positief was getest, drong het echt tot me door.” Hij belandt in een ernstige depressie, door alle negatieve gevoelens over zichzelf en zijn hiv. “Doordat ik zo ziek was, verloor ik veel gewicht. Mensen zagen dat ik iets mankeerde. Ik voelde me vies en ging me steeds meer verstoppen.”
Het duurt een tijd voordat hij uit zijn isolement weet te breken. Alle banden met zijn vaderland zijn verbroken – alleen met zijn moeder en zus heeft hij zo nu en dan contact. Dankzij zijn doorzettingsvermogen vindt hij de weg terug.
“Om aan te komen ben ik een eiwitrijk dieet gaan volgen en veel gaan sporten. Ik zie er nu goed uit en durf mezelf weer te laten zien.” Om te tonen wat erbinnen in hem speelt, gaat Michael schilderen en tekenen. “Kunst is mijn manier om mijn verleden en het heden vorm te geven.” Hiv speelt in zijn kleurrijke werk overigens geen rol, homoseksualiteit des te meer.
Blijf zoeken
Schilderen en tekenen blijken een gouden greep, ook om de binding met Nederland te verstevigen. “Ik ben nu bijvoorbeeld bezig met het organiseren van mijn eerste expositie. Daardoor heb ik meer contacten gelegd. Ook heb ik andere mensen met hiv leren kennen. Het heeft lang geduurd, maar beter laat dan nooit.”
“Kunst maken is voor mij het medicijn bij uitstek tegen depressies en hierdoor is het gelukt mijn leven opnieuw in te richten. Ik zou dan ook dolgraag een kunstopleiding gaan volgen, maar helaas heb ik daar het geld niet voor.”
Heeft Michael nog een boodschap voor mensen met hiv in andere landen? “Het allerbelangrijkste is dat je je nooit moet neerleggen bij negatieve situaties. Wat er ook gebeurt: blijf altijd zoeken naar alternatieven. Niets is zo belangrijk dan het geloof in jezelf. Als je blijft zoeken, vind je vroeg of laat een oplossing.”
Dit artikel verscheen eerder (in het Engels) in hello gorgeous #23.
Tekst Joep Heldoorn Fotografie Linelle Deunk
