Oma van de drag queens

Victoria False is het alter ego van Ger Poels. Victoria is een drag queen die veelal optreedt in oudereninstellingen; Ger is een lieve man met een mooie stem die weinig over zijn hiv spreekt. Althans tot voor kort.

Een stukje geschiedenis. We schrijven 1977 en Ger is 16 jaar. Hij draait plaatjes in een ‘nichtenkit in Venlo’; daar heeft hij ook zijn eerste travestieshow, met liedjes van Vicky Leandros en Tina Turner. Hij doet dat via het personage Vicky. Het ging er in de drag-wereld toen wel wat anders aan toe dan nu, vertelt hij: “Als je kijkt naar de RuPaul-meiden, dan ziet het er allemaal fantastisch uit. Ik heb enorm veel respect voor die jonge mensen die daaraan meedoen en die barsten van de creativiteit. Vroeger had drag een politieke lading, het moest een boodschap hebben of het was provocerend. Maar de RuPaul-meiden zijn beyond women: ze moeten nog perfecter zijn dan het meest perfecte fotomodel dat ooit is geboren. Wat bijvoorbeeld Envy Peru (winnares van het eerste seizoen Drag Race Holland, red.) doet, zou ik niet kunnen. Als je bij de besten wilt horen, moet je jezelf telkens overtreffen. Envy kan dat en heeft wel 1000 make-ups. Victoria heeft maar één make-upje, en er valt niet zo veel meer aan een oud vel te shapen, haha! Nog een verschil: vroeger was het roeien met de riemen die je hebt. Ik had een panterpakje, een jurkje van het Waterlooplein waar ik een vlindertje op had genaaid en een pruik die ik gewoon in de wasmachine propte. Daar deed ik dan vier jaar mee. Envy Peru moet er elke dag of nacht anders uitzien. Nogal een ontwikkeling, vind ik.”

Foto Vivian Keulards

Roze ouderen

Maar ook Victoria False (false als in nep: nep-haar en nep-borsten, zeker niet vals van aard) heeft progressie doorgemaakt. Begonnen als uit de hand gelopen grap, ontstond een veel geboekte act die ook wel bekend staat als ‘de oma van de drag queens’. Zó veel geboekt dat Ger zegt dat als hij dat van tevoren had geweten, hij er niet aan was begonnen. “Ik zweer je: als ze me toen hadden verteld hoe serieus het zou gaan worden, had ik het niet gedurfd.”

Victoria treedt vooral op in verzorgings- en verpleeghuizen. Met collega Ashley Knight bouwt ze een vrolijk feestje voor de ouderen, en met schrijfster Eveline van de Putte doet zij de Tour d’Amour: een prachtig en educatief programma over roze ouderen. “De verhalen van de roze ouderen die ik ben tegengekomen hebben me hard geraakt. Op de eerste plaats: het zijn juist díe mensen die voor onze vrijheid hebben gevochten. Daar komt nog bij dat de echt heel ouden in hun puberjaren wel wisten dat er ‘iets’ was, maar niet precies wat. Dan blijkt dat dat ‘iets’ zo ongeveer het ergste is dat er kan bestaan. Het had nog niet eens een naam: probeer het dan maar eens om te zetten naar liefde. Sommigen zijn ronduit getraumatiseerd, velen gingen terug in de kast en vooral vroeger was er veel suïcide. Een meneer uit Oud-Beijerland (het zuidwestelijke startpunt van de Biblebelt, red.) zei dat als hij op het plaatselijke kerkhof liep hij ze er zó uit kon pikken. Hij had tranen in zijn ogen toen hij dat vertelde.”

Foto Vivian Keulards

Voor u bidden

Victoria False heeft nog nooit opgetreden in een instelling met voornamelijk islamitische bewoners. “Nóg niet, maar ik denk ook niet dat zoiets ooit gaat gebeuren. Eigenlijk zouden we het moeten uitproberen. Maar ja: er zijn alleen al veel kledingregels, om nog maar te zwijgen van andere beperkingen. In verpleeg- en verzorgingshuizen merken we nu al dat personeel met een moslim-achtergrond wegloopt met als afsluitende tekst: ‘Ik zal voor u bidden’. Zelf probeer ik dan altijd nog een beetje met ze te praten, maar ik heb geconstateerd dat alleen al het zien van iets dat slecht is, gekenschetst wordt als een zonde.”

Nooit meer dood

Het leven met hiv en later met aids viel Ger niet altijd even makkelijk. Hij liep het op toen hij ergens in de twintig was. “Het oude, niet-gemuteerde virus was erg traag. Bij mij duurde het dan ook tamelijk lang, tot 1988 of zo, voordat ik klachten kreeg. Maar toen ik uiteindelijk ziek werd, werd ik ook goed ziek. Ik had trouwens gezien wat AZT met vrienden deed en ik wist meteen: dat nooit. Maar ergens in 1992 kreeg ik PCP (pneumocystische pneumonie, red.), onverklaarbare trombose, chronische longontsteking, noem maar op. Het ging maar door, en de winter van 1995 op 1996 was een ramp. Ik lag in het ziekenhuis, kon niks, zat onder de bloedverdunners en andere medicatie. Ik was zover heen dat ik niet eens in aanmerking kwam voor de eerste generatie echt werkende hiv-remmers. Ik had aangegeven thuis te willen sterven en kreeg die hiv-remmers toch maar mee naar huis. Zo van: baat het niet, dan schaadt het toch ook niet meer. Ik heb een week lang op de bank gelegen in een soort grijze brij. Die pillen nam ik wel trouw in. En na een week, het was een vrijdag, voelde ik me, vooruit: beter worden. Die zaterdag stond ik op, ik pakte de fiets om naar Albert Heijn te gaan en kocht waar ik trek in had. Diezelfde middag kreeg ik een telefoontje van vrienden die ’s zondags wilden komen en hun zoontje wilden meenemen. De zesjarige pakte zelf de hoorn en zei dat hij alleen meekwam, want ‘met mijn broers erbij is het veel te druk voor je’. We maken samen een rondvaart, het is wat onstuimig op het IJ en het joch komt bij me zitten. Hij legt zijn hand op mijn wang en zegt: ‘Nou ben je niet meer ziek, hè Ger, nou ga je nooit meer dood’.”

Foto Vivian Keulards

Niet alleen

Ger bekent dat hij na 1996 lange tijd niet met andere mensen over hiv heeft gesproken. Dat is veranderd sinds hij deelneemt aan de RESET-workshop. RESET is door onder meer stichting hello gorgeous ontwikkeld in het kader van een onderzoek naar (zelf-)stigma bij mensen die leven met hiv. “Ikzelf maak deel uit van een gespreksgroep van vier man. We zijn alle vier anders, maar door te luisteren naar elkaar weet je: je bent niet alleen.”

[RESET is een reeks empowerment-workshops voor mensen met hiv. Het zijn drie sessies van ieder tweeëneenhalf uur, verdeeld over drie opeenvolgende weken, onder begeleiding van trainers van hello gorgeous. De trainers leven zelf ook met hiv. Het doel van RESET is de weerbaarheid tegen (zelf-)stigma vergroten en de kijk op je leven met hiv ten positieve veranderen. Het onderzoek naar de effectiviteit van RESET in de aanpak van zelfstigma wordt nu afgerond en de resultaten worden in het voorjaar van 2023 verwacht.  Vanaf september zal RESET weer worden aangeboden.]

Dit artikel verscheen eerder in hello gorgeous #41.

Tekst Norbert Splint Fotografie Vivian Keulards