Vertellen dat je hiv hebt, blijft voor menigeen lastig. Niet in de laatste plaats uit angst voor afwijzing. Juist daarin is een kentering waarneembaar in de homoscene: ‘Dat iemand ervan schrikt, maak ik eigenlijk nooit meer mee’.
Gays die datingapps gebruiken zoals Scruff en Grindr zal het bekend voorkomen: mannen die in hun profiel aangeven dat ze hiv hebben. Scruff biedt zelfs de mogelijkheid om ‘poz’ (kort voor hiv-positief) te selecteren uit een keuzemenu. Of om aan te geven dat je openstaat voor mannen die hiv-positief zijn. De Amerikaanse datingsite Adam4adam heeft een vergelijkbare functie al veel langer. En het lijkt erop dat er steeds vaker ook daadwerkelijk wordt ingegaan op deze uitnodiging tot openheid over je hiv-status. Het draagt bij aan de zichtbaarheid van mannen met hiv in het datingcircuit. Begint het stigma op hiv af te nemen in de gayscene?
Schouderophalend
’Ik denk het wel’, zegt voormalig Amsterdammer Joost (37, nu woonachtig in Berlijn). ‘Ik merk het zelf als ik date. Dat iemand schrikt als ik vertel dat ik hiv-positief ben, maak ik eigenlijk nooit meer mee. Ik hoef ook nauwelijks nog uit te leggen wat ondetecteerbaar betekent. En niet alleen dat: als ik zeg dat ik ondetecteerbaar ben, vinden jongens het meestal ook geen probleem om het zonder condoom te doen.
Het besef dat je geen hiv oploopt van iemand wiens virale lading onmeetbaar is, is naar mijn idee inmiddels behoorlijk wijdverbreid. Ik merk het vooral aan mijn partner, die hiv-negatief is, en zijn vrienden, die in meerderheid ook hiv-negatief zijn. Ze doen er bijna schouderophalend over. Wat ik dan weer iets te ver vind gaan. Hiv is niet iets om je schouders over op te halen. Zelf heb ik wel degelijk mijn best gedaan om te voorkomen dat ik het opliep. Maar dat er relaxed wordt gereageerd als je vertelt dat je hiv hebt, vind ik prettig.’
Open over status
Joris (41, Amsterdam) zegt dat het hem ook is opgevallen. ‘Gisteren nog, een jochie van 23 sprak me aan op een datingsite. Ik merkte dat hij aanstuurde op seks zonder condoom, dus hij vroeg of ik hiv heb of niet. Ik vertelde hem dat ik ondetecteerbaar ben en vroeg of hij wist wat dat betekende. Hij antwoordde: “Ja dat weet ik. Jij bent safer dan al die kerels die niet de waarheid spreken”.’
Joost zegt dat hij nagenoeg altijd open is over zijn hiv-status. Joris vertelt dat hij het laat afhangen van de situatie. ‘Ja, ik gebruik Scruff ook, maar ik heb niet in mijn profiel vermeld dat ik hiv-positief ben. Ik bepaal liever per keer of en hoe ik het vertel. Maar ik zal altijd naar waarheid antwoorden als iemand me ernaar vraagt. Ook al weet ik dat ik het niet meer kan overdragen, liegen voelt gewoon niet oké. Bovendien: wat als zo’n jongen er naderhand achter komt dat je hebt gelogen? Ik zou me een klootzak voelen.
Er open over zijn, gaat me bovendien steeds makkelijker af. Ik zie het ook een beetje als een taak om uit te leggen wat ondetecteerbaar zijn betekent. Af en toe rol ik heus wel even met m’n ogen, dan denk ik: daar kom ik weer met m’n pitch. Maar ik ben ervan overtuigd dat het een vorm van voorlichting is die waardevol is en bijdraagt aan het afbreken van het stigma op hiv.
Ze mogen me ook echt alles vragen, al spoor ik ze soms wel aan om vooral zelf even te googelen of om het te laten uitleggen de volgende keer dat ze op de soa-poli komen. Daar zeggen sommige verpleegkundigen tegenwoordig ronduit dat je beter onbeschermde seks kunt hebben met iemand die ondetecteerbaar is dan met iemand die beweerd hiv-negatief te zijn maar dat eigenlijk niet zeker kan weten.’
Eng
Bart (32, Amsterdam) zegt dat hij nog wel degelijk wordt afgewezen op zijn hiv-status. ‘Meer mensen weten wat het betekent om ondetecteerbaar te zijn, maar de meeste hiv-negatieve mannen volgens mij nog niet, dat geldt vooral voor de wat jongere jongens. Er zou wat mij betreft meer aandacht voor mogen komen. Maar ook als ze wel weten wat ondetecteerbaar is, of als ik het uitleg, maak ik mee dat de ander het laat afweten. Ergens vinden ze het dan toch eng. En dat begrijp ik ook. Toen ik zelf hiv-negatief was, reageerde ik precies zo.’
Magnus (26, Amsterdam) deelt de indruk dat het hiv-stigma onder homomannen afneemt. ‘Als ik kijk naar mijn persoonlijke ervaring zou ik denken van wel. Zowel m’n ex als m’n huidige vriend zijn allebei hiv-negatief en beiden vonden het geen enkel probleem dat ik hiv-positief ben. Ik denk dat het erg uitmaakt hoeveel iemand van het onderwerp afweet, hoe jij er zelf instaat en hoe je het aan de ander vertelt.’
Comfortabel
Joris is het daarmee eens: ‘Als ik het in het datingverkeer aan iemand vertel over m’n hiv, ben ik daar heel casual over. Ik breng het niet als een groot persoonlijk drama, want dat is het hebben van hiv voor mij niet. Ik denk dat mijn relaxte houding beïnvloedt hoe de ander erop reageert. Het heeft wel een paar jaar geduurd voordat ik op dat punt was aanbeland: je moet eerst daadwerkelijk comfortabel zijn met je hiv voordat je die rust kunt overbrengen op een ander. Nu ik zover ben, ben ik ook niet snel meer van m’n stuk te brengen.
Lees de rest in hello gorgeous #13.
Tekst Caspar Pisters Fotografie Henri Blommers
